Met de aankondiging van de immigratiehervorming – die een kleine vijf miljoen (van de totaal elf miljoen) illegaal in Amerika verblijvende mensen verlost van een dreigende deportatie – handelt president Barack Obama via een ‘executive order’ op eigen houtje. Tot grote frustratie van de Republikeinse oppositie die mordicus tegen is. Maar wat is dat eigenlijk, een executive order en wat betekent dit nu precies voor deze illegalen?

Executive order bij immigratiehervorming

Een executive order is een presidentieel decreet waarbij de president in feite in zijn eentje handelt en het Amerikaanse Congres links laat liggen. Niet heel gebruikelijk, maar Obama stuurt al zes jaar zonder succes aan op immigratiehervorming. Hij diende een wet in die door de Senaat werd goedgekeurd, maar die door het Republikeinse Huis van Afgevaardigden in de prullenbak belandde. Obama vindt dat hij lang genoeg heeft gewacht en handelt nu zelf.

De gevolgen

Dit betekent dat zijn opvolg(st)er de maatregel met een pennenstreek ongedaan kan maken. De vraag rijst alleen: welke president wil het straks op zijn geweten hebben om bijna vijf miljoen mensen – die dan twee jaar legaal in Amerika verblijven – die legaliteit te ontnemen? Met zijn besluit maakt Obama niet alleen meer geld vrij voor controle van de Amerikaanse grenzen, maar kan hij ook sneller illegalen terugsturen die de wet overtreden. Zijn executive order biedt hoogopgeleide migranten de kans in de VS te blijven en dat illegale immigranten die langer dan vijf jaar in Amerika wonen, werken, hun kinderen naar school laten gaan en zelfs belasting betalen kunnen blijven. Mits ze zich aan de wet houden.

Politiek belang

Natuurlijk zit er voor de Democraten een politiek belang bij dit besluit. Tweederde van de Hispanics – veel illegalen hebben die achtergrond – stemde bij de laatste verkiezingen op de partij van Obama. Maar er zitten ook risico’s aan verbonden. De Republikeinen kunnen de kont tegen de krib gooien en uit boosheid helemaal niet meer met Obama samenwerken. Ze dreigen zelfs met een shutdown van de overheid, net als een jaar geleden. Ze beschuldigen Obama van machtsmisbruik, noemen hem al spottend ‘Keizer Obama’ en vinden dat hij te vaak een presidentieel decreet gebruikt. Nu de feiten; in zes jaar maakte Obama er 191 keer gebruik van, zijn Republikeinse voorganger George W. Bush 291 keer.

Republikeins boter

Overigens is 74 procent van de bevolking het eens met Obama dat illegalen uitzicht moeten krijgen op een verblijfsvergunning, na het betalen van een boete en wachttijd. Slechts 38 procent vindt dat hij hiervoor een executive order mag uitschrijven. Toch hebben ook de Republikeinen een enorme klont boter op het hoofd. Sinds de Tweede Wereldoorlog waren er liefst zes Amerikaanse presidenten die met een executive order de immigratie hervormden (zie onderstaande graphic). Ook Eisenhower, Nixon, Ford, Reagan, oude Bush en jonge Bush handelden bij dit onderwerp buiten het parlement om. Hoe dan ook, het worden spannende politieke maanden in Washington DC.

Stan Bos (1982) bezocht alle 50 staten en herinnert zich zijn kennismaking met Amerika nog goed. “Je bent nog geen 21, dus geen alcohol voor jou, zei de douanier op Newark Airport. Eenmaal tussen de indrukwekkende wolkenkrabbers en na de eerste zenuwachtige dag, dacht ik: dit is mijn land! Amerika is een topland met topmensen! Vanwege de ruimte, afwisseling, natuur, steden en het toeren in de auto.” Stan heeft nog lang geen genoeg van Amerika. “Ik wil nog meer zien van staten waar ik al ben geweest en als correspondent een presidentsverkiezing verslaan.” Zijn drie favoriete staten: Oregon, Utah en Maine (“al is de keuze best lastig”). Favoriete plek: de National Mall in Washington DC. @StanSchrijft