5 vragen over de race naar het Witte Huis

Tijdens de verkiezingen gaat natuurlijk de meeste aandacht naar de race om het presidentschap van de Verenigde Staten. De Republikeinse kandidaat én huidige president Donald Trump, samen met vicepresident Mike Pence gaan voor een tweede termijn in het Witte Huis. De Democratische kandidaat én oud-vicepresident van Obama, Joe Biden, trekt samen met zijn running mate, Senator Kamala Harris, op naar een eerste termijn in het Witte Huis.

Naast de president-race, stemmen op 3 november de Amerikanen óók voor een nieuw congres. In het Huis van Afgevaardigden zijn 435 zetels te verdelen. Deze verkiezingen zijn elke 2 jaar opnieuw. Sinds 2018 hebben de Democraten een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden.

Op 3 november worden ook 35 Senaatzetels gekozen. Het Senaat heeft net als het Huis van Afgevaardigden, elke 2 jaar verkiezingen, echter, bij het Senaat zijn telkens 1/3e van de zetels opnieuw verkiesbaar. Op dit moment heeft het Senaat een Republikeinse meerderheid.

De Verenigde Staten is een verdeeld land. Geografisch gezien zijn de staten en steden aan zowel de Oost als Westkust democratisch gezind. Alles in het binnenland en het Zuiden meer Republikeins. Tijdens de vorige verkiezingen in 2016 won Trump onverwacht in de staten Pennsylvania, Michigan en Wisconsin. Deze staten waren historisch gezien, meestal Democratisch gezind.

Andere staten om in de gaten te houden zijn de ‘swing states’. Deze willen nog wel eens van gedachten veranderen tussen Republikeins of Democratisch. De bekendste ‘swing state’ is Florida, hier is het elke verkiezingen spannend. Dit jaar zullen naar verwachting Arizona, Georgia, Iowa, Maine, Minnesota, Nebraska, Nevada, New Hampshire, North Carolina en Ohio ook wisselende uitslagen voortbrengen.

Je hebt ongetwijfeld in de media gelezen dat Trump de aanval heeft ingezet op het stemmen per post. In 2017 stelde Trump al een commissie aan om vermeende stemmenpost fraude te onderzoeken. Deze commissie kon echter geen grootschalige kiesfraude vinden en werd vervolgens opgedoekt. 

Wegens de Covid-19 pandemie, komt ongeveer 90% van alle kiesgerechtigden in aanmerking om via post te stemmen. Tijdens de verkiezingen van 2016 waren er 224 miljoen Amerikaanse burgers met stemrecht. Iets meer dan 157 miljoen had zich als kiezer geregistreerd en uiteindelijk stemden slechts 137,5 miljoen mensen. Analisten voorspellen dat de opkomst mogelijk rond de 150 miljoen stemmers zal liggen, omdat stemmen via post makkelijker gaat. 

De uitslag van deze verkiezingen zal sowieso in de geschiedenisboeken belanden. De kans is namelijk groot dat in de nacht van 3 op 4 november er een vertekende uitslag zal zijn. De stemmen van kiezers in stemlokalen komen namelijk sneller binnen dan de stemmen per post. 

Doordat er veel meer stemmen per post zullen binnenkomen, wordt de definitieve uitslag van de verkiezingen op de dag zelf minder accuraat. Trump heeft overigens al aangekondigd dat hij enkel de verkiezingen zal erkennen met de uitslagen van 3 en 4 november. Zelfs wanneer Biden dagen later alsnog als winnaar uit de bus zou komen, omdat pas dan alle poststemmen geteld zijn.

Als de uitslag onduidelijk is of wordt betwist door Trump of Biden, dan volgt een mogelijk lange juridische strijd bij de rechter. In het verleden werden stemmen ongeldig verklaard door het niet volledig geperforeerd gaatje in een stembiljet (Al Gore vs. George W. Bush), waardoor de uitslag in Florida uiteindelijk door Bush gewonnen werd en daarmee het presidentschap. Dit soort kleine details, worden volgens analisten ook tijdens deze verkiezingen verwacht.

Op 20 januari is de beëdiging van de nieuwe president. Als er op deze datum nog steeds geen officiële winnaar is bepaald, krijgt de Verenigde Staten een interim-president. Deze interim-president is de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden.   

Wie het ook wordt, deze verkiezingen zijn misschien wel de spannendste in jaren!

Kiesmannen
De president van de Verenigde Staten wordt niet rechtstreeks door het volk gekozen, maar via 538 kiesmannen die in het kiescollege op 12 december officieel de volgende president selecteren. Deze kiesmannen vertegenwoordigen een staat. Een grote staat, zoals Californië, heeft 55 kiesmannen, een kleine staat zoals Wyoming, heeft er slechts 3.

Hoe werkt dat?
Bijvoorbeeld. In de staat Californië zijn er 55 kiesmannen en ongeveer 39.5 miljoen inwoners. Als 30 miljoen inwoners stemmen vóór Biden, dan wint Biden automatisch alle 55 kiesmannen. 

Om president te worden van de Verenigde Staten heb je tenminste 270 kiesmannen nodig.

De NOS legt het in deze video heel goed uit:

Het congres
De wetgevende macht van de Verenigde Staten is het Congres en bestaat uit 2 kamers. Het Senaat (Hogerhuis) en het Huis van Afgevaardigden (Lagerhuis). Leden van beide kamers worden rechtstreeks gekozen door het volk. Een Senator wordt voor 6 jaar gekozen, terwijl een Huis van Afgevaardigde voor 2 jaar wordt gekozen. Het Senaat kun je in Nederland het best vergelijken met de Eerste Kamer en heeft de beslissende stem (tenzij de president een veto gebruikt).

We zijn benieuwd naar jouw voorspelling, laat het ons weten in het reactieveld hieronder.