Amerika kiest: vier redenen waarom Trump of Biden wint

Amerika kiest vandaag voor Donald Trump of Joe Biden om de komende vier jaar het land te leiden. Welke kant gaat het eigenlijk op? Amerika en de wereld houden hun adem in. Amerika-kenners Stan Bos en Marco van den Doel benoemen vier redenen waarom Trump een tweede termijn krijgt en vier oorzaken waarom Biden de winst naar zich toetrekt.

Vier redenen waarom Donald Trump wint

1. Republikeinen komen massaal opdagen op verkiezingsdag en geven Trump ‘ondanks alles’ toch nog een keer het vertrouwen
Uit allerlei onderzoeken blijkt de motivatie om te gaan stemmen in beide politieke kampen groot. Donald Trump is en blijft enorm populair bij zijn achterban, al schuilt daarin voor hem ook direct het gevaar. De afgelopen vier jaar ondernam hij geen poging nieuwe kiezersgroepen aan te boren. Trump denkt zijn huzarenstukje van vier jaar geleden te kunnen herhalen en helemaal uit te sluiten is dat niet. Veel Republikeinen zullen principieel weigeren om Democratisch te stemmen. Het is een gegeven waaraan Trump zich kan vasthouden, al moet blijken of Republikeinse stemmers op verkiezingsdag inderdaad massaal komen opdraven bij de stembureaus.

2. Winst in de zuidelijke staten
In de laatste campagnedagen wordt er onder meer om iedere stem gevochten in Florida, de grootste swing state. Democraten zien vooral in Miami – in vergelijking met 2016 – een betrekkelijk lagere opkomst bij vroege stemmers en dat moet de Trump-campagne enige hoop bieden. Vooral de strijd om de latinokiezers is er in volle gang, waarbij wel mag worden aangetekend dat zijn opponent Joe Biden het in de Sunshine State beter doet onder oudere en blanke kiezers dan Hillary Clinton. Maar goed, de marges zijn klein in Florida. En als Trump ook Texas, Georgia en North Carolina binnenboord houdt, heeft de weg naar 270 kiesmannen minder hobbels. Daarbij moet wel in acht worden genomen dat Trump ook goede zaken moet doen in Wisconsin, Michigan en Pennsylvania. En dat is op dit moment een stuk onwaarschijnlijker.

3. De kiezer geeft Trump de kans om de economie weer ‘great’ te maken 

Door de pandemie is de Amerikaanse economie volledig ingestort. De werkloosheid is gigantisch. Miljoenen Amerikanen zijn hun baan kwijtgeraakt. Maar voor dat het coronavirus uitbrak, groeide de Amerikaanse economie fors. Het werkloosheidspercentage was het laagste in 50 jaar. De bloeiende economie zou Trumps ticket zijn naar een tweede termijn, want hij krijgt hoge waarderingscijfers voor de economie. Hij doet het iets beter dan Joe Biden. De kiezers kunnen Trump opnieuw het vertrouwen geven om de economische malaise op te lossen en de economie weer te laten floreren zoals voor de coronacrisis.

4. Een zittende president is lastig om te verslaan
Een president die voor zijn herverkiezing gaat, heeft altijd het voordeel dat hij met het beleid dat hij de afgelopen vier jaar heeft gevoerd kan pronken. Hij kan aangeven wat hij allemaal heeft bereikt. Daarnaast is het ook een referendum over de afgelopen vier jaar. Dit jaar is het een referendum over Donald Trump, maar het is een lastig om een zittende president te verslaan. Na de Tweede Wereldoorlog is het slechts twee keer voor gekomen. In 1980 verloor Jimmy Carter van Ronald Reagan en in 1992 versloeg Bill Clinton de zittende president George H.W. Bush. De kiezers weten wat ze aan huidige president hebben en willen soms geen verandering. De populariteit van Trump is tijdens zijn termijn niet boven de vijftig procent gekomen. Een president met een approval rating onder vijftig procent verliest meestal.

Vier redenen waarom Joe Biden wint

1. De herovering van Wisconsin, Michigan en Pennsylvania
Kijkend naar de uitkomst van de verkiezingen in 2016: Hillary Clinton veroverde vier jaar geleden 232 kiesmannen. Donald Trump won er 306, mede dankzij de onverwachte winst in Wisconsin (10 kiesmannen), Michigan (16 kiesmannen) en Pennsylvania (20 kiesmannen). Tot die verkiezing stonden deze staten bekend als de ‘blue wall’, de blauwe muur waarop de Democraten altijd konden bouwen. Biden staat er in deze staten op basis van de onderzoeken van FiveThirtyEight relatief goed voor. Als je de kiesmannen van deze staten optelt bij de 232 kiesmannen van Clinton, kom je uit op 278 kiesmannen voor Biden. Haal je ze er vanaf bij Trump dan kom je uit op 260 kiesmannen. Er zijn 270 kiesmannen nodig om tr winnen. In dat geval wordt Biden de nieuwe president. De Democraat hoeft dan niet eens te kijken naar de uitkomsten in bijvoorbeeld Florida of North Carolina.

2. De aanpak van de pandemie en de sociale onrust in Amerika
Donald Trump krijgt lage waarderingscijfers als het gaat om de bestrijding van de pandemie. Veel Amerikanen vinden dat ver onder de maat. Ook Joe Biden, die pleit om juist wél naar de wetenschappers te luisteren (zoals dokter Fauci) en een landelijke mondkapjesplicht wil invoeren. Amerika maakt zich in groten getale zorgen over de beperkte resultaten om het coronavirus in te dammen en wil meer leiding vanuit Washington DC. Een fors deel denkt dat Biden dat beter kan dan Trump. In het verlengde van de pandemie ligt de sociale onrust. Mensen gingen de straat op om te protesteren, de beweging Black Lives Matter kwam van de grond. Aanhoudende sociale onrust is altijd slecht voor een zittende president. Biden kan daar op verkiezingsdag flink van profiteren.

3. De hoge opkomst van vooral millennials bezorgt Biden de overwinning
Veel jonge kiezers, die worden aangeduid als Generatie Z en millennials, kunnen dit jaar voor het eerst stemmen. Ze zijn gemotiveerd om hun stem te laten horen. Ze zijn veelal progressiever dan Biden, maar ze willen niet opgroeien in het Amerika van Donald Trump. Dat is voor hen een nachtmerrie. In 2008 stemde 48 procent van de jongeren, die toen voor het eerst mochten stemmen, op Barack Obama. Dit jaar is de opkomst onder deze kiezersgroep hoog. De verwachting is dat in totaal ongeveer 150 miljoen Amerikanen hun stem gaan uitbrengen. De millennials kunnen het verschil maken in de swing states. 

4. De vrouwen in de voorsteden stappen van Trump over naar Biden
Tijdens de tussentijdse verkiezingen voor het Huis van Afgevaardigden en de Senaat in 2018 stemden veel suburban women (de vrouwen in de voorsteden) op de Democraten. Mede daardoor kregen de Democraten de meerderheid in het huis van Afgevaardigden. In 2016 stemde deze kiezersgroep op Donald Trump. Maar al snel hadden ze spijt. Trumps retoriek bevalt hen niet. Trump heeft in de campagne geprobeerd om deze groep vrouwelijke kiezers weer voor zich te winnen. Maar uit onderzoeken blijkt dat hij daar maar niet in slaagt. Deze groep gematigde kiezers lijkt dit jaar op Joe Biden te stemmen en dat kan hem de overwinning bezorgen. Veel zal afhangen van de opkomst in de cruciale sleutelstaten.

Stan Bos (1982) bezocht alle 50 staten en herinnert zich zijn kennismaking met Amerika nog goed. “Je bent nog geen 21, dus geen alcohol voor jou, zei de douanier op Newark Airport. Eenmaal tussen de indrukwekkende wolkenkrabbers en na de eerste zenuwachtige dag, dacht ik: dit is mijn land! Amerika is een topland met topmensen! Vanwege de ruimte, afwisseling, natuur, steden en het toeren in de auto.” Stan heeft nog lang geen genoeg van Amerika. “Ik wil nog meer zien van staten waar ik al ben geweest en als correspondent een presidentsverkiezing verslaan.” Zijn drie favoriete staten: Oregon, Utah en Maine (“al is de keuze best lastig”). Favoriete plek: de National Mall in Washington DC. @StanSchrijft