Al 33 jaar onafgebroken in protest bij ’t Witte Huis

Iedereen die wel eens bij het Witte Huis is geweest, heeft haar gezien. Misschien heb je haar gefotografeerd, of een praatje met haar gemaakt. Concepción Picciotto, ook wel Conchita of Connie, zit al 33 jaar onafgebroken bij de ambtswoning van de Amerikaanse president. Op de stoep tegen het hek van Lafayette Square, recht tegenover de ingang. Al sinds augustus 1981, toen Jimmy Carter president was, predikt ze haar geloof in vrijheid en gerechtigheid. De legendarische activiste, 78 jaar inmiddels, is voorlopig niet van plan haar vredeswake te staken. Misschien is ze wel harder nodig dan ooit.

Als jonge jongen zag ik haar in 2005, maar pas bij mijn tweede bezoek in 2013 sprak ik haar aan. Was ik de eerste keer nog verbaasd over het kleine kampement waar ze dag en nacht verblijft, de tweede keer wist ik al redelijk veel van de in Spanje geboren vrouw en haar missie. Ja, natuurlijk wilde ze wel even poseren. En toen ze hoorde dat ik uit Nederland kwam, kreeg ik binnen tien seconden een A4-tje in mijn handen gedrukt (zie foto rechts). Een Nederlandstalig artikel over haar leven, in 1994 gepubliceerd door reisorganisatie Jan Doets America Tours‎. Ja, ik mocht het houden – ze had genoeg kopiën.

Concepción Picciotto: voor het protest geboren

Concepción Picciotto werd geboren in het westen van Spanje. Ze was al vroeg weeskind en werd opgevoed door haar grootmoeder. Op 18-jarige leeftijd emigreerde ze naar de Verenigde Staten. Connie werkte kort als secretaresse en babysitter, maar de activiteiten in haar vrije uren dichtte ze meer belang toe. Steeds vaker hield ze zich op bij het Witte Huis, met haar handgeschreven protestborden. Ze schreef ook brieven; First Lady Rosalynn Carter vond zelfs ooit tijd om er een te beantwoorden. “Ik sympathiseer met je zaak, maar ik ben duizend kilometer weg en heb geen macht.”

Tegen nucleaire bewapening

De demonstrante breidde haar acties steeds meer uit en leerde steeds meer bondgenoten kennen. Het protest tegen de nucleaire bewapening: dat is van oudsher haar voornaamste strijd. En op een zomerdag in 1981 besloot ze er haar levensdoel van te maken. Reagan was net een half jaar president. Ze pakte al haar bezittingen, nam een bus en verblijft sindsdien voor het drukstbezochte huis van Amerika, te midden van borden vol leuzen en vreselijke foto’s van slachtoffers van nucleaire rampen. “De Amerikaanse overheid is verantwoordelijk voor leed en uitbuiting van mensen over de hele wereld, dus ik kan geen betere plek verzinnen dan hier”, vertelde ze me. Connie leeft op broodjes en koffie, krijgt soms wat aangereikt van vrienden en sympathisanten. Ze gebruikt het toilet van een nabijgelegen restaurant en doucht af en toe in een opvangcentrum voor daklozen in het centrum. Maar voornamelijk protesteert ze. Dag en nacht. Door weer en wind.

Bedreigingen en tegenslagen

“De winters zijn het ergst”, vertelde ze in 1994 aan de redacteur van Jan Doets America Tours. “Ik ijsbeer ’s nachts over de stoep om mezelf warm te houden. Ik leef van donaties; niet alleen geef ik het uit aan voedsel, maar de pamfletten moeten natuurlijk ook betaald worden. Bedreigingen zijn mijn grootste zorg. Die variëren van verbaal geweld tot lichamelijk letsel. Een marinier stompte me ooit recht in mijn gezicht.” Connie is zo goed mogelijk voorbereid op nieuw fysiek geweld: onder haar hoofddoekje draagt ze een helm.

Bedreigend is ook het constante wakende oog van de autoriteiten. Twintig jaar geleden was die er al, blijkens het oude artikel, maar ook recent zorgden acties van politieagenten voor fikse tegenslagen. Een week na mijn ontmoeting met haar in september 2013, ontdekte Concepción Picciotto tot haar schrik dat de politie haar tent en protestborden had weggehaald, midden in de nacht. Een andere activist had de plek de hele nacht bezet moeten houden, maar hield dat als oorlogsveteraan met een posttraumatische stressstoornis niet vol. De politie greep haar kans toen de man weg was. Voor de doorlopende vredeswake is volgens de politie geen vergunning nodig, mits de plek niet wordt verlaten. De activiste liet zich niet uit het veld slaan en kreeg haar spullen terug van de politie. Ze keerde later onder grote belangstelling van publiek en journalisten terug naar haar vaste plek.

Een taak van God

Presidenten kwamen en gingen, Connie bleef zitten, ondanks alles. Want, zo zei ze in 1994: “Ik kan teruggaan naar de samenleving en gewoon mijn geld verdienen. God heeft echter een belangrijkere taak voor mij uitgekozen.”

Foto’s: Perry Vermeulen, 2013