Voor de niet doorgewinterde Amerika-liefhebber die op verkiezingsdag toch de Amerikaanse verkiezingen wil volgen, maakten gastschrijvers Stan Bos en Marco van den Doel een overzicht van de belangrijkste begrippen die rondom deze dag voorbij komen. Zo heb je vandaag, morgen en in de nacht van dinsdag op woensdag een handig spoorboekje met alles wat je moet weten over de ontknoping van de presidentsverkiezingen.

Spoorboekje voor verkiezingsdag

Swing state: Een term die je op verkiezingsdag veel gaat horen. In de swing states, de staten die de ene keer Democratisch stemmen en de andere keer Republikeins, valt de beslissing wie in januari 2017 in het Witte Huis komt. Belangrijke swing states zijn Ohio, Florida en Pennsylvania, maar dit jaar is ook Arizona (normaal Republikeins territorium) een swing state.

Kiesmannen: Het kiessysteem in Amerika is een zogenoemd getrapt systeem. De Amerikaanse kiezer kiest niet rechtstreeks de president, maar stemt op kiesmannen. Deze kiesmannen (en -vrouwen) vormen samen het Electoral College (een kiescollege) dat later bij elkaar komt om de president te kiezen. Het kiescollege bestaat uit 538 kiesmannen. Dat is het aantal leden van het Huis van Afgevaardigden (435) en de Senaat (100), aangevuld met drie zetels voor het District of Columbia (DC). Bij 270 kiesmannen ben je president.

Electoral vote: De stem die wordt uitgebracht in het Electoral College door elke kiesman per staat.

Electoral College: Het Electoral College is het kiescollege dat de Amerikaanse president kiest.

Faithless elector: Als een lid van het Electoral College anders stemt dan hij of zij zou moeten doen, volgens de keuze van de kiezers van de staat voor de presidentskandidaat. Het hangt van de wetgeving van de staat af of de stem ongeldig wordt verklaard.

Absentee ballot: Het uitbrengen van een stem door iemand anders die niet naar het stembureau kan of wil. Er zijn verschillende manieren om toch een stem uit te brengen. Men kan in een ander stembureau stemmen of per post stemmen. Amerikanen die in het buitenland wonen, stemmen per post.

Exit polls: Een peiling bij een stembureau waar wordt gevraagd naar het stemgedrag van de kiezers. Mensen die hebben gestemd, wordt bij de uitgang van het stembureau gevraagd op wie ze hebben gestemd.

Landslide: Of het zover komt, weten we pas als de uitslagen van alle staten binnen zijn, maar het kan zo maar een landslide worden. Dat is een enorme overwinning voor één van de kandidaten. Zoals in 1964 toen zittend president Lyndon Johnson (foto) zijn Republikeinse opponent Barry Goldwater versloeg. Het leverde hem de bijnaam Landslide Lyndon op.

Incumbent: De incumbent is de zittende partij of politicus. Nu zijn de Democraten de incumbent party als het over het Witte Huis gaat. Maar ook bij senatoren, leden van het Huis van Afgevaardigden of gouverneurs is daar sprake van. In New Hampshire neemt de zittende Republikeinse senator (de incumbent dus) het op tegen een Democratische uitdager.

Popular vote: De presidentskandidaat die de meeste stemmen krijgt, wint normaal gesproken niet alleen het presidentschap, maar ook de popular vote. Al is dat niet doorslaggevend, het systeem van kiesmannen wel. Al Gore won in 2000 de popular vote van George W. Bush, maar werd toch geen president vanwege het systeem van kiesmannen. Daarnaast ook omdat het Hooggerechtshof het hertellen van de stemmen in Florida beëindigde.

Running mate: Running mate is de vice-presidentskandidaat, die naast de presidentskandidaat de tweede plaats op het stembiljet inneemt. Bij Hillary Clinton is dat Tim Kaine (foto) en bij Donald Trump is dat Mike Pence.

“Too close to call”: Het kan zijn dat uitslagen in sommige staten nog niet meteen bekend zijn bij het sluiten van de stemlokalen. Dat komt omdat de kandidaten elkaar dicht op de huid zitten en bijna evenveel stemmen hebben. Kortom, dan is het ‘too close to call’. Ofwel: het is te vroeg om in die staat een winnaar uit te roepen.

“Winner take all-systeem”: Bij de presidentsverkiezingen is het heel simpel. Wie de meeste stemmen wint in een staat, krijgt alle kiesmannen. Ook al is het verschil tussen beide kandidaten, in dit geval Clinton en Trump, maar heel beperkt.

Huis van Afgevaardigden: Het Huis van Afgevaardigden, het United States House of Representatives, kan worden vergeleken met de Tweede Kamer in Nederland en telt 435 leden. Alle leden worden elke twee jaar gekozen. De voorzitter, de Speaker, is het hoofd van het Huis van Afgevaardigden en wordt geleverd door de partij die de meerderheid heeft. Daarnaast wordt, in het geval de president en de vice-president overlijden, hij of zij president.

Senaat: Vergelijkbaar met die in Nederland en heel machtig. De Senaat herbergt honderd zetels, twee per staat. Eén derde van de Senaat wordt herkozen. De Republikeinen hebben er nu nog de meerderheid, maar de Democraten maken de kans om de Senaat te heroveren. Dat geeft ze een stuk meer slagkracht.

Congres: Het Huis van Afgevaardigden en de Senaat vormen samen het United States Congress.

Blue states: Dat zijn typische Democratische staten waar de meerderheid Democratisch stemt, zoals Californië, New York en Massachusetts. In die staten zijn de verkiezingen niet spannend.

Red states: Dat zijn typische Republikeinse staten waar de meerderheid Republikeins stemt, zoals Texas, Oklahoma en South Dakota. In die staten zijn de verkiezingen niet spannend.

Rigged election: Donald Trump klaagt al een tijdje dat deze verkiezingen zijn gemanipuleerd, onder meer door de media, om Hillary Clinton in het Witte Huis te krijgen. De term ‘rigged election’ zal op verkiezingsdag klinken. Je kunt het negeren.

Stan Bos (1982) bezocht alle 50 staten en herinnert zich zijn kennismaking met Amerika nog goed. “Je bent nog geen 21, dus geen alcohol voor jou, zei de douanier op Newark Airport. Eenmaal tussen de indrukwekkende wolkenkrabbers en na de eerste zenuwachtige dag, dacht ik: dit is mijn land! Amerika is een topland met topmensen! Vanwege de ruimte, afwisseling, natuur, steden en het toeren in de auto.” Stan heeft nog lang geen genoeg van Amerika. “Ik wil nog meer zien van staten waar ik al ben geweest en als correspondent een presidentsverkiezing verslaan.” Zijn drie favoriete staten: Oregon, Utah en Maine (“al is de keuze best lastig”). Favoriete plek: de National Mall in Washington DC. Stan op Twitter: @StanSchrijft

Marco van den Doel (1980) uit Utrecht is communicatieadviseur. Hij studeerde aan de University of Tennessee en ontwikkelde een liefde voor Amerika. Marco schrijft daarover op Focus on America. Hij was in Grant Park in Chicago in 2008, toen Barack Obama zijn verkiezingsoverwinning vierde, en schreef over die verkiezingen een boek. Zijn doel is alle 50 staten aandoen, de teller staat nu op ongeveer de helft. Favoriete steden: Seattle, Boston, Chicago, San Diego en Washington DC. Marco op Twitter: @focusonamerica