New Hampshire 2020: in de voetsporen van Bernie en Buttigieg

Als liefhebber en volger van de Amerikaanse politiek stond een bezoek aan de voorverkiezingen van New Hampshire op de bucket list van gastschrijver Stan Bos. In februari was het zover. Verhaal over een unieke week in de voetsporen van Joe Biden, Bernie Sanders, Pete Buttigieg, Elizabeth Warren, Amy Klobuchar en Tulsi Gabbard.

New Hampshire 2020: in de voetsporen van Bernie en Buttigieg

Vrijdag
Als New Hampshire in de tweede helft van de middag in zicht komt, begint het voorzichtig te sneeuwen. Precies het scenario waar we op hoopten, want het maakt het plaatje er in The Granite State alleen maar mooier op. ’s Avonds kijken we in The Bookery, de boekhandel in het centrum van Manchester, naar het Democratische debat dat een paar kilometer verderop in het St. Anselm College wordt gehouden. Pogingen om een persaccreditatie te krijgen mislukken, waardoor we zijn veroordeeld tot de televisie. Omdat het een lange dag is met een vlucht vanuit Nederland, is het niet altijd even eenvoudig om de ogen open te houden.

Zaterdag
Na het ontbijt staan we bijtijds in de rij voor The Rex, het intieme theater in het centrum van Manchester, de grootste stad van New Hampshire. Er staat een scherpe oostelijke wind als we staan te wachten om naar binnen te mogen. Voormalig vicepresident Joe Biden komt die ochtend spreken. In de rij raken we aan de praat met Amerikanen. Sommigen komen uit buurstaat Massachusetts. Daar stemmen ze op Super Tuesday, maar omdat de afstanden vanuit The Bay State te overzien zijn, komen ze naar New Hampshire om kandidaten te zien en horen.

Joe Biden
Eenmaal binnen duurt het lang, voordat het programma echt begint. Campagnestaf loopt af en aan en schuift met de lessenaar van waarachter Biden zijn gehoor toespreekt. De organisatie oogt niet professioneel, maar als Biden de zaal betreedt, komt er wel iemand binnen. We staan op een paar meter. Biden inspireert niet echt, behalve als hij over zijn persoonlijke leed praat. De voormalig senator van Delaware verloor jaren geleden zijn vrouw en kind en raakte een paar jaar geleden ook zijn zoon kwijt aan een hersentumor. Na zijn toespraak proberen we binnen te komen bij een bijeenkomst van Elizabeth Warren, maar omdat het bij Joe Biden nogal uitloopt, staan we bij Warren voor een gesloten deur. De zaal zit propvol.

Voor die avond hebben we wel kaarten voor het zogenoemde McIntyre Shaheen Dinner. In het SNHU Arena in Manchester zitten we op de tribune en horen we vrijwel alle Democratische kandidaten het publiek toespreken. Het is druk. Wij belandden tussen de aanhang van Warren en dat zorgt voor een goede sfeer. Amerika-deskundige Willem Post en zijn White House Watchers zijn er ook. We beleven een kostelijke avond en vertrekken met een voldaan gevoel terug naar ons hotel aan de rand van Manchester.

Zondag
Die ochtend vertrekken we op tijd naar Nashua, zo’n 25 minuten ten zuiden van Manchester. In de grote gymzaal van de Middle School aan Elm Street spreekt die ochtend kandidaat Pete Buttigieg. Vijf kwartier van tevoren staan we in de rij en dat is geen overbodige luxe. Het is superdruk. Opnieuw raken we met Amerikanen aan de praat. Provocerend rijdt er een pick-up-truck voorbij met versierselen die verraden dat de bestuurder een groot aanhanger is van Donald Trump. Na lang wachten, persen 1800 mensen zich de zaal in. Wij zitten bijna op de eerste rij en zien Buttigieg van dichtbij de zaal in vervoering brengen. Honderden mensen staan nog buiten te wachten. Voordat de voormalige burgemeester van South Bend, Indiana aan zijn toespraak begint, gaat hij langs bij de mensen die niet naar binnen kunnen. De zaal gaat uit z’n dak. Mayor Pete maakt indruk.

Bernie Sanders
Omdat je de voorverkiezingen in New Hampshire niet elke week meemaakt, vertrekken we na de bijeenkomst van Buttigieg naar Keene, in het westelijke deel van The Granite State. Het is vijf kwartier rijden. Onderweg eten we bij zo’n typische Amerikaanse diner. Dat geeft ons het heuse Amerika-gevoel. Op de universiteit van Keene spreekt die avond Bernie Sanders. Gezien zijn populariteit willen we op tijd zijn. Dik twee uur van tevoren staan we in de rij, waardoor de ingang amper twintig meter voor ons ligt. We ontmoeten twee jonge mensen uit de staat New York, die tweeënhalf uur zijn komen rijden om Sanders te horen spreken.

Zij hebben hun keuze al gemaakt. Sanders is de man op wie ze gaan stemmen. Eenmaal binnen treden er twee bands op. Sanders wordt ingeleid door acteur Tim Robbins. De senator van Vermont houdt daarna een voortreffelijke toespraak en brengt de zaal tot een kookpunt van enthousiasme. Het is mooi en onvoorstelbaar te zien hoeveel energie een 78-jarige kandidaat losmaakt. De rit naar ons hotel in Manchester van een uurtje verloopt welhaast in een roes van alle indrukken van die dag.

Maandag
Opnieuw sneeuwt het in New Hampshire. Heerlijk. We vertrekken richting Gilford, op zo’n zeventig minuten ten noorden van Manchester. Sneeuwschuivers doen hun werk. De rit levert prachtige plaatjes op. We zijn onderweg naar Joe Biden die in een klein kerkzaaltje spreekt. De afvaardiging van de media is bijna net zo groot als zijn publiek. Biden oogt fragiel, alsof hij de strijd in New Hampshire al heeft opgegeven. Hij profileert zich in de campagne te veel als de vicepresident van Obama en houdt te weinig zijn eigen verhaal. Omdat we op tijd willen zijn voor de volgende kandidaat vertrekken we vroegtijdig uit Gilford, dat door de flinke sneeuwval idyllisch oogt.

De rit van Gilford naar Rochester, een plaats die tegen de staatslijn van Maine zit geplakt, is prachtig. Omdat we hoofdzakelijk binnendoor moeten rijden, zien we eigenlijk pas hoe mooi New Hampshire is. Zo passeren we onder meer het prachtige Lake Region. Onderweg naar het event van Elizabeth Warren fantaseren we hardop hoe mooi het er hier uit moet zien op een stralende zomerdag. Na dik vijf kwartier arriveren we in Rochester, waar Warren in het Rochester Opera House haar publiek toespreekt.

Elizabeth Warren
De senator uit het naburige Massachusetts staat bijna te springen op het podium. Zo enthousiast en energiek is ze. Warren houdt een verhaal over haar plannen, maar er is ook veel tijd ingeruimd voor vragen. Na afloop kan iedereen in de rij voor een selfie, een onderdeel van haar evenementen waar ze bekend om staat. Dat gaat met militaire precisie. Verplicht je jas uit, telefoon in de handen van een campagnemedewerker, een snelle handdruk, een vlotte foto en ‘no time for questions’. Voor je het goed en wel in de gaten hebt, sta je buiten.

Die avond willen we in Manchester opnieuw naar de SNHU Arena. Aan de vooravond van de Democratische voorverkiezingen houdt president Donald Trump er een rally. We hebben kaarten, omdat we er heel graag bij willen zijn. Vanaf vroeg in de ochtend staat er een rij voor de Arena. De veiligheidsmaatregelen in de stad zijn ongekend. Tijdens onze wandeling van het hotel naar de SNHU Arena zien we in het bijna donker de Air Force One, het presidentiële vliegtuig, overvliegen.

Eenmaal bij de Arena horen we dat het evenement ‘overticketed’ is. Die kans gaat helaas aan onze neus voorbij. Gelukkig is er een alternatief. Een paar honderd meter verderop spreekt Democratisch presidentskandidate Tulsi Gabbard. In The Rex is het een stuk rustiger dan een paar dagen eerder bij Joe Biden. We horen Tulsi aan en kunnen na afloop met haar op de foto. We lopen terug naar het hotel en zien een boze Trump-aanhanger het verkiezingsbordje van Bernie Sanders omverschoppen.

Dinsdag
Verkiezingsdag in New Hampshire. ’s Ochtends bezoeken we een stembureau op een heuvel die uitkijkt over Manchester. Stemmen gebeurt in een schoolgebouw. Er staan een paar aanhangers van Joe Biden. We nemen een kijkje in het stemlokaal. Heel anders dan in Nederland ziet het er niet uit. We bekijken een stemformulier en spreken even kort met de opzichter. Omdat er geen campagnebijeenkomsten zijn, geeft ons dat de gelegenheid om naar Concord te rijden. De hoofdstad van New Hampshire ligt op 25 minuten ten noorden van Manchester. We bezoeken het Capitool en zien in de gift shop foto’s hangen van vele eerdere presidentskandidaten die hun kandidatuur in Concord kwamen bekrachtigen.

Bernie Sanders wint die dag de voorverkiezingen in New Hampshire glansrijk. We willen ’s avonds naar zijn feestje in Manchester, maar de rij voor de zaal van de Southern University of New Hampshire is duizelingwekkend lang. Dus over op plan B. We rijden in twintig minuten naar een hotel in Concord, waar Amy Klobuchar haar onverwachte derde plaats viert. Opnieuw staan we vooraan om een stuk geschiedenis mee te maken. We lopen er ook de NOS-correspondenten Arjen van der Horst en Marieke de Vries tegen het lijf. Met een voldaan gevoel stappen we in de auto terug naar Manchester.

Woensdag
Omdat de afstand tussen Manchester in New Hampshire en Boston in Massachusetts slechts een uurtje is, sluiten we af met een dagje Boston. Vol energie zitten we nog van een indrukwekkende week in het hart van de Amerikaanse democratie. Het is onvoorstelbaar dat de route naar het Witte Huis, waar de leider van het Vrije Westen woont en regeert, begint in een intiem theater, een kerkzaaltje, diner of gymzaal in Iowa en New Hampshire. Wie van Amerikaanse politiek houdt, moet de voorverkiezingen in New Hampshire zeker een keer meemaken. Ik was al verslaafd, de verslaving is na het bezoek aan New Hampshire blijvend. Over vier jaar wil ik weer!

Stan Bos (1982) bezocht alle 50 staten en herinnert zich zijn kennismaking met Amerika nog goed. “Je bent nog geen 21, dus geen alcohol voor jou, zei de douanier op Newark Airport. Eenmaal tussen de indrukwekkende wolkenkrabbers en na de eerste zenuwachtige dag, dacht ik: dit is mijn land! Amerika is een topland met topmensen! Vanwege de ruimte, afwisseling, natuur, steden en het toeren in de auto.” Stan heeft nog lang geen genoeg van Amerika. “Ik wil nog meer zien van staten waar ik al ben geweest en als correspondent een presidentsverkiezing verslaan.” Zijn drie favoriete staten: Oregon, Utah en Maine (“al is de keuze best lastig”). Favoriete plek: de National Mall in Washington DC. @StanSchrijft