Theodore Roosevelt Island, in de Potomac River in Washington DC, is een eerbetoon aan Amerika’s 26e president. Gastschrijfster Mieke Bleeker bezocht het natuurrijke eiland en schreef erover in haar eerste artikel voor USA365.nl. Ook het leven van Roosevelt zelf komt voorbij. ‘Zijn levenslust, vitaliteit en durf waren berucht.’

Theodore Roosevelt Island: parel in de Potomac

Een kroeg in Georgetown

In een kroeg in Georgetown haalde George Washington aan het einde van de achttiende eeuw een paar landeigenaren uit Maryland en Virginia over hun land aan de nieuwe Amerikaanse regering te verkopen. Daardoor konden precies op de grens tussen noord en zuid het federale district en de nieuwe hoofdstad verrijzen. In 1791 werden de grenzen van Washington DC bepaald, een gebied met een doorsnede van niet meer dan zo’n achttien kilometer.

Hoewel het grotendeels bestond uit open velden en bebossing, en het moerasachtige zich beperkte tot de omgeving langs de rivier de Potomac, heeft het idee dat Washington DC op een moeras is gebouwd postgevat. Niets voor niets gebruikte Donald Trump tijdens zijn campagne regelmatig de leus ‘Let’s drain the swamp!’ Met deze verwijzing naar de zogenaamde moerassige oorsprong van de stad, gaf hij op figuurlijke wijze aan dat hij de politieke elite weg wilde hebben uit Washington.

Is er dan helemaal geen moeras meer terug te vinden in DC? Jazeker wel. In de Potomac River ligt Theodore Roosevelt Island, dat zijn naam dankt aan de 26e president van de Verenigde Staten (1901-1909). Het eiland is dicht bebost, afgewisseld door moerasgebied dat kan worden overgestoken via speciaal aangelegde houten paden. Verschillende wandelroutes (verder verkeer is er verboden) leiden de bezoeker zigzaggend richting een vijf meter hoog standbeeld van president Roosevelt.

Het eiland werd oorspronkelijk bewoond door een Indianenstam, waarna het in handen kwam van verschillende Amerikaanse eigenaren. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog waren er noordelijke troepen gestationeerd en ten tijde van de oorlog tegen Spanje in 1898 werden er geheime proeven gedaan met dynamiet, tot grote schrik van de inwoners van de stad. In de jaren dertig van de vorige eeuw werd besloten het eiland op te dragen aan Theodore Roosevelt, al duurde het nog circa dertig jaar voordat het ook als zodanig werd opengesteld.

De eerste groene president

Waarom is dit presidentiële monument eigenlijk ‘verstopt’ op een eiland, terwijl anderen een prominente plek in de stad hebben gekregen? Het is niet meer dan toepasselijk. Theodore Roosevelt was een groot natuurliefhebber. Zo verdriedubbelde hij tijdens zijn presidentschap het aantal nationale parken, waaronder de Grand Canyon, wat tot één van zijn grootste verdiensten wordt gerekend.

Verder creëerde hij vogelreservaten en gaf hij de aanzet tot grote irrigatieprojecten. Aan Harvard studeerde hij natuurwetenschappen (en rechten). Hij was de eerste grote politicus die zijn zorgen uitsprak over de eindigheid van natuurlijke hulpbronnen en hij organiseerde in 1908 voor het eerst een grote conferentie over natuurbehoud. Gasten van de president konden steevast rekenen op een fikse wandeling door het ruige Rock Creek Park in de hoofdstad.

Het verlies van zijn eerste vrouw en zijn moeder verwerkte hij op zijn ranch in North Dakota, waar hij vee hield, paard reed en op wild joeg. Na zijn presidentschap ging hij tweemaal op safari, in Afrika en Zuid-Amerika. Tijdens zijn Afrikaanse expeditie verzamelde hij duizenden dieren en plantsoorten ten behoeve van de wetenschap. Als fervent jager schoot hij zelf maar liefst driehonderd dieren. Het verhaal dat hij thuis tijdens een jachtpartij weigerde een berenjong te doden, klinkt dan ook wat tegenstrijdig. Het kreeg nog een staartje toen het een speelgoedwinkeleigenaar inspireerde een knuffelbeer te ontwerpen en te vernoemen naar Theodore ‘Teddy’ Roosevelt: de teddybeer.

Stoommachine in kleding

Roosevelt werd geboren in 1858 in New York. Hij was een ziekelijk kind. Vastbesloten om zijn gezondheid te verbeteren, deed hij fanatiek aan gymnastiek en gewichtheffen. Hij vond dat iedereen met kracht en inspanning elke minuut van het leven moest benutten, wat hij de ‘strenuous life’ noemde. Het maakte hem zo hyperactief, dat mensen hem wel omschreven als een stoommachine in kleding. Zijn levenslust, vitaliteit en durf waren berucht. ‘Pure energie’ is hoe een bekende hem typeerde.

Zijn politieke carrière begon in het Huis van Afgevaardigden voor de Republikeinse partij. Van 1899 tot 1900 was hij gouverneur van de staat New York. In die functie voerde hij een felle strijd tegen corruptie, waarbij hij maling had aan de leiders van zijn eigen partij. Om te voorkomen dat Roosevelt een tweede termijn als gouverneur zou binnenslepen, regelde de partijleiding dat William McKinley, de presidentskandidaat van dat moment, Roosevelt als running mate uitkoos. Het had uiteindelijk niet het gewenste effect. President McKinley werd in 1901 in Buffalo neergeschoten en stierf acht dagen later. Theodore Roosevelt werd daarmee de machtigste man van het land.

Naast zijn prestaties op het gebied van flora en fauna, legde hij als president de basis voor de bouw van het Panamakanaal en vocht hij tegen de kartelpraktijken van de spoorwegen en andere grote bedrijven. In 1906 ontving hij de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn bijdrage aan het beëindigen van de oorlog tussen Rusland en Japan. De voor Roosevelt zo typerende vitaliteit bleek wel toen hij in 1912 tijdens zijn (mislukte) campagne om opnieuw president te worden in de borst werd geschoten door een verwarde man.

Roosevelt besloot zich pas na zijn speech te laten onderzoeken in het ziekenhuis. Hoewel hij wel degelijk was geraakt, hadden de papieren van zijn toespraak en zijn brillenkoker de kogel afgeremd en ernstige schade voorkomen.

‘Kippen in de boontjes’

Roosevelt had Nederlandse roots, al waren de enige Nederlandse woorden die hij nog kende afkomstig uit een gedichtje: ‘Trippel trippel toontjes, kippen in de boontjes’. In het voorjaar van 1910 bracht de inmiddels oud-president een driedaags bezoek aan Nederland. Als een wervelwind reisde hij het land door en overal waar hij kwam, werd hij toejuicht door het massaal toegestroomde publiek. In Amsterdam bezocht hij het graf van Michiel de Ruyter in de Nieuwe Kerk en gaf hij een toespraak in het bomvolle gebouw van de Vrije Gemeente aan de Weteringschans, het huidige Paradiso.

Ook hier gaf Roosevelt weer blijk van zijn onuitputtelijke geestdrift: ‘Geen pardon voor de lafaard die bang is voor gevaar en die een gemakzuchtig en onbewogen leven verlangt.’ Zijn bezoek aan koningin Wilhelmina op paleis Het Loo verliep minder succesvol. Roosevelt vond de koningin gewoontjes, lomp en uit de hoogte en kon er vooral niet over uit hoe ze met haar echtgenoot prins Hendrik omging, die er van de voormalig president ook van langs kreeg. ‘Ze heerste over haar dikke, saaie echtgenoot met een ijzeren staf.’ Over zijn bezoek aan ons land werd nog lang nagepraat.

Al met al lijkt Theodore Roosevelt met zijn wervelende persoonlijkheid en zijn inzet voor natuurbehoud het eiland dat naar hem is vernoemd meer dan te hebben verdiend. Dit pareltje in de Potomac, met zijn laatste stukjes moeras, is met het bovenstaande in het achterhoofd een bezoek meer dan waard.

Mieke (1975) werkt als eventcoördinator bij het John Adams Institute in Amsterdam. Haar interesse voor de Verenigde Staten begon met een paragraaf in een lesboek over de Kennedy’s en Martin Luther King. Haar fascinatie voor Amerika, met name voor de geschiedenis en politiek, breidde zich vandaar steeds verder uit. Sinds 2012 bezoekt ze de VS elk jaar, waarbij belangrijke historische plekken het voornaamste reisdoel zijn. Washington DC is een favoriet en ondertussen bezocht ze twaalf staten. Het meest bijzondere? Het bijwonen van de 50e herdenkingsdag van de moord op president John F. Kennedy in Dallas in 2013.