Onder de rook van Boston ligt een stadje dat wat minder bekend is bij veel mensen: Concord, Massachusetts. Het is vanuit de stad een kort ritje met de auto, maar je kunt ook eenvoudig de trein nemen vanaf Boston North Station. Het plaatsje bevat veel details uit de Amerikaanse geschiedenis en literatuur en is zeker de moeite waard om eens te bezoeken, aldus gastschrijver Peter Stam.

Concord, MA: wandel door geschiedenis en literatuur!

Start van de Amerikaanse Revolutie

Je kunt bijvoorbeeld het Minute Man National Historic Park bezoeken. Op 19 april 1775 vond in Concord namelijk de eerste schotenwisseling van de Amerikaanse Revolutie plaats, tussen de Britse soldaten en Amerikaanse Minute Men. Bij de Old North Bridge, waar Monumentstreet de Concordrivier overbrugt, staan enkele monumenten om die gebeurtenis te herdenken. De beroemde woorden die Ralph Waldo Emerson er over sprak, staan gegraveerd op de zijde van één van de monumenten:

Here once the embattled farmers stood / And fired the shot heard round the world

The Old Manse

In het zicht van de brug staat The Old Manse, dat zeker ook interessant is om even bij naar binnen te lopen. Het werd in 1769 gebouwd en Emerson schreef er in 1836 in zijn boek Nature, dat een belangrijk pamflet zou worden voor de literair-filosofische stroming die hier bloeide: het Transcendentalisme. Het huis werd ook nog een tijdje verhuurd aan de schrijver Nathaniel Hawthorne. Hawthorne, tegenwoordig vooral bekend van The Scarlet Letter: A Romance (1850), schreef er bijvoorbeeld Mosses from an Old Manse (1846) en zijn vrouw Sophia kraste er een boodschap in één van de ruiten die uitkijkt op de North Bridge. Als je er bent, probeer hem te ontcijferen!

Het huis en de bijbehorende boekenwinkel zijn geopend van dinsdag tot en met zondag, 12:00-17:00 uur. Je kunt een rondleiding door het huis krijgen en bezoekt daarbij bijna elke ruimte. Tot het werd overgedragen aan de National Park Service is het altijd in bezit geweest van de Emersons; dus veel wat er nog staat, is origineel aan het huis. In de boekenwinkel staan niet alleen de gangbare nieuwe boeken, maar ook enkele tweedehands exemplaren van een lokaal antiquariaat. Zelf heb ik er een schaarse biografie van Amos Bronson Alcott op de kop getikt.

De Alcotts in Orchard House

Amos Bronson Alcott was een veelbelovende filosoof die op aanraden van Emerson in Concord was komen wonen, maar tegenwoordig nogal in de vergetelheid is geraakt. Zijn dochter Louisa May Alcott is een stuk bekender, want haar roman Little Women (1868) wordt nog vaak gelezen. De verschillende verfilmingen ervan, met Elizabeth Taylor (1949) of Christian Bale en Wynona Ryder (1994) zijn regelmatig op tv. Door het succes van deze grotendeels autobiografische roman kon Louisa May voorzien in de behoeften van haar familie, die het tot dan toe altijd economisch lastig had gehad.

Alcott schreef Little Women in Orchard House aan Lexington Road, waar ze lange tijd woonden. Vandaag de dag worden er rondleidingen gegeven, met uitgebreide uitleg over het leven van de familie. Het omvat van alles, van speciale uitvindingen in de keuken, kisten met verkleedkleren die de dochters droegen, tot aan het meezingen van kinderliedjes die de familie graag zong. Ook de kunst van dochter May (Amy in het boek en de film) komt aan bod. Als er maar één huis is waar je tijd voor hebt in Concord, raad ik aan om dit huis te bezoeken. Ze hebben de ruimste openingstijden (dagelijks geopend tot 16:30 uur, aanvangstijden verschillen per seizoen en dag) en de leukste sfeer.

Volg Orchard House op Twitter. Het account wordt bijgehouden door sympathieke meiden die er ook rondleidingen geven.

Emerson House

Schuin tegenover Orchard House ligt het huis waarin Emerson tot het einde van zijn leven heeft gewoond. Ook dat is te bezichtigen, maar een goede planning is vereist, want de openingstijden zijn beperkt (april-oktober, donderdag-zondag, tussen 10:00-16:30 uur). De kamers zijn nog ingericht als in 1873. Emerson ging hier met zijn vrouw Lydia wonen en tijdens de rondleiding leer je van alles over zijn leven en allerlei meubels en voorwerpen in het huis, zoals het familieverhaal over een laadje onder een stoel.

Walden Pond

Een andere schrijver voor wie veel mensen naar Concord trekken, is Henry David Thoreau. Even buiten het plaatsje bevindt zich namelijk Walden Pond, waar hij twee jaar woonde en zijn bekendste werk schreef: Walden; or, life in the woods (1854). Het boek wordt nog altijd veelvuldig gelezen en inspireert heel veel mensen, van natuurbewegingen tot de Tiny House Movement. Het verscheen in Nederland in 2005 in een nieuwe vertaling bij uitgeverij de Bezige Bij.

Voor treinreizigers die Walden Pond willen bezoeken; het ligt op een half uurtje lopen vanaf het station. Bij de plas zelf kun je verschillende wandelingen maken. Omdat het een toeristische trekpleister is geworden, is het wel zaak om er vroeg te zijn, want op een mooie dag wordt het er al snel redelijk druk. Meerdere van de wandelpaden leiden langs het monument, vlakbij het water, waar Thoreaus huisje heeft gestaan.

Sleepy Hollow Cemetery

Alle bovenstaande schrijvers liggen begraven op Sleepy Hollow Cemetery, een groene rustieke begraafplaats aan Bedford Street. Voor bezoekers wordt op het kerkhof Authors Ridge met bordjes aangegeven en is het asfalt zelfs doorgetrokken, zodat je met de auto kunt doorrijden tot vlakbij de graven. Naast Emerson, Thoreau, Hawthorne en de Alcotts ligt ook Daniel Chester French er begraven, niet op de schrijversrichel, maar op een verhoging er vlakbij. French was de ontwerper van het Lincoln Memorial in Washington, DC. Zijn graf ligt dan ook vaak bezaaid met Pennies.

Concord boeken

Er is natuurlijk veel meer te zeggen over Concord, met name over haar bloeiperiode in het midden van de 19e eeuw. Daarom raad ik, naast de werken van de schrijvers zelf, deze boeken aan:

• The People of Concord: One Year in the Flowering of New England van Paul Brooks
• American Bloomsbury: Louisa May Alcott, Ralph Waldo Emerson, Margaret Fuller, Nathaniel Hawthorne, and Henry David Thoreau: their lives, their loves, their work van Susan Cheever.

Deze boeken en vele andere zijn te vinden bij de fijne tweedehands boekenwinkel genaamd The Barrow Bookstore, aan Main Street. Vanaf de weg is het niet meteen te zien, maar het is herkenbaar aan een kleine kruiwagen met boeken in een voortuin.

Verder staan in het centrum charmante winkeltjes en kun je er lekker eten bij verschillende restaurants of eetcafés. Voor overnachtingen kun je terecht bij, bijvoorbeeld, de Colonial Inn. Dus ben je in de buurt van Boston, neem dit mooie, rustieke plaatsje dan zeker mee in je plannen!

Peter Stam (1980) uit Groningen werkt als in- en verkoper van boeken en is verknocht aan de Verenigde Staten. Hij studeerde American Studies en reisde al meerdere keren door Amerika. De stad Savannah in de staat Georgia is in het bijzonder een locatie die hem goed bevallen is. Op zijn website www.87books.com schrijft Peter over literatuur, Amerika, het boekenvak en andere zaken.