Raymond van Barneveld (50) kennen we vooral als topspeler van het internationale darts, maar wat velen niet weten is dat de vijfvoudig wereldkampioen uit Den Haag ook een groot fan is van Amerika. Bijna twintig keer zette hij voet in de VS, vooral voor toernooien in Las Vegas. Maar tijd om het échte Amerika te ontdekken heeft hij nog niet gehad en er prijkt dan ook nog een hoop op zijn wensenlijstje. In dit exclusieve interview met Barney een gesprek over het land der onbegrensde mogelijkheden, het fooiensysteem en zijn gedenkwaardige bezoek aan Graceland in Memphis. ‘Ik kon aan mijn moeder zien dat ze heel ontdaan was.’

Raymond van Barneveld en zijn liefde voor Amerika

Jeugd: series & helden

Dynasty, Dallas, The Knight Rider, The A-Team, Dukes of Hazard, Baywatch; Raymond van Barneveld somt met gemak een rijtje Amerikaanse televisieseries op. Het waren deze en andere series die zijn liefde voor de VS al op jonge leeftijd aanwakkerden. “Ik groeide met die series op en zag al die pracht en praal van de Amerikaanse steden. Door die series zag ik hoe groot dat land wel niet moest zijn. We zagen thuis op tv dat Amerika ook het land was waar alles kon. In de jaren tachtig zag ik dat een acteur als Ronald Reagan president van de Verenigde Staten kon worden. Het land van de onbegrensde mogelijkheden, dat staat mij wel aan. En mijn moeder is een groot Elvis-fan. Het was voor haar een grote droom om ooit naar Amerika te gaan en die mening deelde ik al als kind. Maar ik had toen nooit gedacht dat ik later de mogelijkheden zou krijgen om Amerika zo vaak te bezoeken.”

Eerste kennismaking: Las Vegas 

De wereld maakte in 1995 écht kennis met Raymond van Barneveld – dat jaar bereikte hij de finale van het WK – maar al sinds 1984 is hij actief als darter. Zijn carrière voerde hem eind jaren tachtig voor het eerst naar de VS. Als onderdeel van de North American Open moest hij wedstrijden spelen in Las Vegas. “Wat daar gebeurde, ging elke fantasie te boven. Ik ben daar nu zo’n vijftien, zestien keer geweest en nog steeds blijft de stad mij verbazen. Hoe groot alles is, wat er kan, wat ze aan pracht en praal elke keer weer kunnen neerzetten. Het is een stad die nooit slaapt.”

Food court
In het nog internetloze tijdperk maakte Van Barneveld kennis met voor Nederlandse begrippen onbekende taferelen. “Ik kan mij nog heel goed herinneren dat we een keer in Las Vegas waren voor het wereldkampioenschap en dat we in een winkelcentrum liepen. Daar maakte ik kennis met een food court, iets wat we hier in Nederland inmiddels al lang kennen, maar toen nog niet. Ideaal. Ga maar eens met tien mensen uiteten, dan is er altijd wel iemand die iets niet lust. Burgerking, Chinees, pizza; voor die tijd een geweldige uitvinding. In die beginjaren zat ik vaak in het oude gedeelte, later overnachtte ik onder andere in Mandalay Bay, Tropicana, de Bellagio, The Venetian. Wat een bouwwerken, bizar. En ik vond Fremont Street ook waanzinnig leuk, met die artiesten die er rondlopen. Hoe gekker hoe beter.”

Bang
Voorafgaand aan zijn eerste VS-bezoek was Van Barneveld toch wat huiverig voor wat hem te wachten stond. “Ik werd in Nederland bang gemaakt van; je moet in Amerika niet bij een verkeerslicht iemand aankijken. Voor mijn reis deden mensen overkomen of Amerika heel gewelddadig was. Maar de keren dat ik daar geweest ben, heb ik daar niets van meegekregen. Ik was echter wel op mijn hoede. Ik weet nog dat ik met een ander stel uit Rotterdam in een zo’n achterstandswijk reed in een huurauto en twee gasten met zo’n gettoblaster zag lopen. Ik dacht; laat maar en maakte snel rechtsomkeert. Er was toen ook geen internet, we moesten alles doen met magazines en kranten en van horen zeggen.”

Memphis: met moeder An naar Graceland 

In juni 2013 volgde wat misschien wel het hoogtepunt van al zijn Amerika-reizen tot nu toe. Van Barneveld nam toen zijn moeder An mee naar Memphis om het landgoed Graceland van dichtbij te aanschouwen; de plek waar Elvis Presley tot zijn dood in 1977 woonde. “Ik nam mijn moeder mee als een soort verjaardagcadeau, ze was helemaal beduusd. Waanzinnig om dat voor haar te doen. Het bezoek was zeer indrukwekkend, we hebben heel erg genoten van de tour. Met oordopjes in reden we in de bus dat landgoed op, en toen begon Elvis te zingen; ‘Welcome to my World.’ Daar kreeg ik kippenvel van, want die man heeft wel iets betekend in onze maatschappij. Als je dan maar 42 jaar oud wordt, dat is diep triest. Die graven liggen op dat landgoed en ik kon aan mijn moeder zien dat ze heel ontdaan was.”

Van Barneveld verbleef met vrouw Silvia en zijn moeder in het Heartbreak Hotel, aan de overkant van Graceland. Over die accommodatie is hij niet erg te spreken en dat is nog mild geformuleerd. “Ik vond het een smerig hotel, zou het iedereen afraden. Van een normaal ontbijt hebben ze niet gehoord; kaasblokkies en wat puntjes en dan heb je het gehad. Ik vond het een schande. Ik had voor mijn moeder zo’n speciale themakamer gereserveerd en daar betaal je 300, 400 dollar voor. En dan in de ijskast nog niet eens een glaasje cola of een flesje wijn, helemaal niets. Schandalig.”

Florida & Death Valley 

Bijna twintig keer zette Van Barneveld voet in Amerika, waarvan het merendeel voor het darts. Maar naast Las Vegas en Memphis kan hij terugkijken op nog een paar andere uitstapjes. Zo bezocht hij Florida twee keer. “Dat was geweldig. Met het gezin huurden we een grote bus en hebben we echt door Florida getoerd en diverse attractieparken bezocht. Walt Disney, de Universal Studio’s; dat vind ik geweldig. Dat heb ik met de familie en kinderen al kunnen meemaken. Eén groot feest.”

Tijdens één van zijn vele Las Vegas-trips maakte Barney met zijn manager een uitstapje naar Death Valley. “Toen wij er waren was het vijftig graden. Nou geloof me, neem alsjeblieft een fles water mee en laat je autodeur niet in het slot vallen. Ik liep even een stukje tussen de bergen in, na een kleine tien minuten zag ik wel in dat ik niet mijn goede schoenen aan had en geen bereik meer had met mijn telefoon. Ik dacht; Ray, waar ben je mee bezig? Als hier iets gebeurt, dan is het einde oefening. Ik ging meteen terug.”

Ik heb in Death Valley prachtige foto’s gemaakt. Als ik er nu weer aan denk, zou ik het liefste meteen het vliegtuig pakken.

Eveneens vanuit Las Vegas vloog hij met zijn vrouw in een klein vliegtuigje naar en over de Grand Canyon. “Mensen hebben geen idee hoe groot dat is. Alles daar in de buurt is al jaren van tevoren volgeboekt. Het lijkt me heel mooi dat nog eens met de auto te bezoeken.”

Tegenstrijdigheden: ‘Vrij overdreven volk’

Van Barneveld is een groot Amerika-fan, maar niet alles kan hem bekoren. Aan sommige zaken kan hij zich behoorlijk ergeren. “Er zijn ook tegenstrijdigheden in Amerika. Ik vind het vrij overdreven volk. Alles is ‘wauw’, ‘big’ en ‘great’. Mensen stijgen ver boven zichzelf uit, hebben een grote mond. En waar ik in Amerika écht van walg is het fooisysteem. Werkelijk waar, overal vragen ze om tips. Wij zijn dat in Nederland niet gewend. Als ik uiteten ga met mijn gezin en ik heb lekker gegeten en ben goed geholpen door een kelner, dan vind ik het normaal om een fooitje te geven. In Amerika staat het ook nog eens op de rekening, meestal achttien procent van het totaalbedrag. Geef je geen fooi, kijken ze je raar aan. Dat gaat voor mij erg ver. Ik voel me daar gewoon niet op mijn gemak bij.”

Wat staat er op de bucketlist?

Het liefste zou Van Barneveld een grote camper huren en twee maanden door de VS toeren. Als het even kan morgen al. Maar zijn schema laat een dergelijk avontuur vooralsnog niet toe. Van Barneveld behoort tot de beste darters ter wereld – hij staat momenteel negende op de wereldranglijst (PDC Order of Merit) – en dat betekent veel toernooien in allerlei uithoeken van de wereld. En van februari tot en met mei is er de jaarlijkse Premier League voor de internationale top 10, met wekelijks een andere speelstad in Engeland, Schotland, Wales, Ierland, Noord-Ierland of Nederland. Veel vlieguren, hotels en taxi’s dus.

Ook in Amerika speelt hij nog geregeld, maar echte sightseeing is er dan niet bij. “In New York en Chicago heb ik bijvoorbeeld alleen het vliegveld gezien, van waar ik met de taxi meteen door ging, bijvoorbeeld naar een toernooi in Connecticut. Soms plak ik er wel wat dagen aan vast, zoals in juli van dit jaar in Las Vegas, maar dan loop ik met mijn hoofd al bij het toernooi dat de week erop begint. Dan moet ik voor het trainingsbord staan, dus dan is zo’n verblijf in de VS niet het moment om echt te ontspannen. Kijk, de centjes heb ik er voor liggen, maar ik heb er nu de tijd niet voor. Dat is jammer. Ik heb een overvolle agenda.”

Lees ook ons exclusieve interview met Willem van Hanegem over zijn jaar in Chicago!

New England
En daarom heeft Van Barneveld, zoals hij dat zelf formuleert, nog behoorlijk wat reisnoten op zijn zang. “Ik wil nog heel veel dingen zien in Amerika. Texas, Mount Rushmore, San Francisco, New York, Saint Louis; die staan allemaal op mijn verlanglijstje. Lijkt me geweldig om te bezichtigen. New England lijkt me ook fantastisch, al die huizen in bepaalde stijl gebouwd. Ik heb een prachtige mooie fotocamera, dus ik kan mij er nu al op verheugen om dat straks allemaal, na mijn dartcarrière, te gaan ontdekken als ik uitgebreid de tijd heb. Mijn droom is ook om nog eens met mijn vrouw en wellicht een ander stel een camper te huren en één of twee maanden het land in te trekken en dan al die parken aan te doen. Yellowstone, Yosemite; dat wil ik zó graag. En die Westernstadjes vind ik waanzinnig. Als ik zo’n oude postkoets zie in een documentaire, dan wordt mijn lichaam warm. Prachtig!”

Wonen in Amerika

Of Van Barneveld er wat voor voelt om te emigreren? “Ja, ik zou wel in Amerika kunnen wonen. Misschien in New England, Texas of toch in Florida. Dat is niet zo gek lang vliegen. Ik ben enorm gek op de parken, daar krijg ik geen genoeg van, en er valt nog veel meer te zien van het land. Dat gaat zeker gebeuren. Ik heb veel gezien van de wereld, maar Amerika is absoluut mijn nummer één-land.”